Preferment là gì? Hướng dẫn chi tiết Biga, Poolish, Levain và các loại preferment quan trọng trong làm bánh
Trong thế giới bánh mì thủ công, có một “nghi thức” mà bất kỳ thợ làm bánh lâu năm nào cũng trân trọng: đó là
24/11/2025
Sống xanh sống lành cùng chế độ ăn Địa Trung Hải và công dụng tuyệt vời của dầu oliu
Khi bữa ăn là liều thuốc quý giá nhất – có một nơi mà người ta sống lâu, khỏe mạnh và hạnh phúc – không phải nhờ những loại thuốc đắt tiền hay các liệu pháp hiện đại. Mà nhờ những bữa ăn giản dị, đầy sắc màu từ rau củ, hạt ngũ cốc, cá tươi, chút rượu vang đỏ, và dường như, chẳng bao giờ thiếu một thìa dầu oliu vàng sóng sánh.
Nơi đó chính là vùng Địa Trung Hải – trải dài qua Ý, Hy Lạp, Tây Ban Nha, Nam Pháp và các hòn đảo nhỏ xinh bên bờ biển xanh biếc. Từ đây, một khái niệm đã lan rộng khắp thế giới: Chế độ ăn Địa Trung Hải (Mediterranean Diet) – không chỉ là phong cách ăn uống, mà còn là một triết lý sống.
Đây không phải là một thực đơn cố định hay một công thức ăn kiêng cứng nhắc. Chế độ ăn Địa Trung Hải là kết quả của nhiều thế hệ sống gần thiên nhiên, ưu tiên những gì tươi, sạch và theo mùa.
Các đặc điểm nổi bật của chế độ ăn này bao gồm:
Ăn nhiều rau củ, trái cây tươi, đậu, ngũ cốc nguyên cám và các loại hạt.
Sử dụng dầu oliu làm chất béo chính thay cho mỡ động vật.
Tiêu thụ vừa phải các sản phẩm từ sữa như phô mai và sữa chua (thường là loại lên men tự nhiên).
Sử dụng các loại gia vị tự nhiên như tỏi, hành, thảo mộc tươi (húng quế, oregano, rosemary) thay cho muối và đường.
Ăn cá và hải sản thường xuyên, ít thịt đỏ và thịt chế biến sẵn.
Hạn chế đồ ngọt và thực phẩm chế biến sẵn: Bánh ngọt, nước ngọt, đồ ăn nhanh chỉ nên dùng thi thoảng.
Uống rượu vang đỏ một cách điều độ (nếu có thói quen này).
Tôn trọng bữa ăn, ăn cùng gia đình, không vội vàng.
Khác với các chế độ ăn kiêng khắt khe, chế độ ăn Địa Trung Hải chú trọng sự đa dạng và thưởng thức bữa ăn một cách trọn vẹn. Điều quan trọng nhất không nằm ở những món cụ thể, mà là sự cân bằng – không quá nhiều, không quá ít – và cách bạn đối xử với cơ thể mình qua từng bữa ăn.
Vì sao chế độ ăn Địa Trung Hải được mệnh danh là “chế độ ăn lành mạnh nhất thế giới”?
Trong nhiều năm liền, chế độ ăn Địa Trung Hải luôn đứng đầu bảng xếp hạng Best Diet Overall do U.S. News & World Report công bố. Lý do nằm ở hàng loạt lợi ích sức khỏe đã được chứng minh qua nghiên cứu khoa học:
Tốt cho tim mạch
Nhờ ít chất béo bão hòa và giàu chất chống oxy hóa (đặc biệt từ dầu oliu), chế độ ăn Địa Trung Hải giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL), từ đó làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Hỗ trợ kiểm soát cân nặng
Không cần đếm calo khắt khe, chế độ ăn này giúp duy trì vóc dáng nhờ các món ăn giàu chất xơ, no lâu và không chứa đường tinh luyện.
Giảm nguy cơ mắc tiểu đường type 2
Các món ăn từ ngũ cốc nguyên cám, rau củ và dầu oliu giúp ổn định đường huyết, giảm đề kháng insulin.
Tốt cho não bộ và tinh thần
Nghiên cứu cho thấy những người theo chế độ ăn Địa Trung Hải có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, trầm cảm và suy giảm nhận thức thấp hơn.
Tăng tuổi thọ
Những vùng có tuổi thọ cao nhất thế giới (Blue Zones) – như đảo Sardinia (Ý) hay Ikaria (Hy Lạp) – đều ăn theo phong cách Địa Trung Hải.
Không chỉ là bữa ăn, mà là một cách sống
Ở vùng Địa Trung Hải, bữa ăn không đơn thuần là nạp năng lượng. Đó là khoảnh khắc kết nối giữa người với người, giữa con người với thiên nhiên và giữa cơ thể chính mình.
Thay vì ăn vội vàng trong tiếng chuông thông báo hay giữa cuộc họp online, mọi người chọn ngồi xuống bàn, chia sẻ món ăn với gia đình, bạn bè. Mỗi bữa ăn là một nhịp chậm lại, một cơ hội để lắng nghe chính mình – mình đã đói thật chưa? Mình còn cần thêm không, hay đã đủ rồi?
Chế độ ăn Địa Trung Hải khuyến khích ta tôn trọng cảm giác no – ăn đến khi thấy hài lòng, không phải đến mức no căng. Đi kèm với đó là hoạt động thể chất thường xuyên: đi bộ dưới nắng, làm vườn, hay đơn giản là nấu ăn tại nhà.
Khi ta ăn với sự chú tâm, vận động với sự vui thích, sống trong kết nối và nhẹ nhàng – ta không chỉ khỏe mạnh hơn, mà còn hạnh phúc hơn. Và đó mới là “địa trung hải” đúng nghĩa – một lối sống trọn vẹn chứ không chỉ nằm trong chiếc đĩa ăn.
Vai trò đặc biệt của dầu oliu – Linh hồn của chế độ ăn Địa Trung Hải
Công dụng của dầu oliu đối với sức khỏe
Nếu chế độ ăn Địa Trung Hải là một bản nhạc, thì dầu oliu chính là nốt nhạc chủ đạo. Trong tất cả những thành phần xuất hiện thường xuyên trong trong chế độ ăn của người dân ở đây, dầu oliu nguyên chất (extra virgin olive oil) được xem là cốt lõi nhất – thậm chí còn được gọi là “vàng lỏng” của vùng biển xanh.
Dầu oliu giàu:
-
Axit béo không bão hòa đơn (MUFA) – đặc biệt là axit oleic, giúp bảo vệ tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ và xơ vữa động mạch.
-
Chất chống oxy hóa mạnh như polyphenol, vitamin E, K – làm chậm quá trình lão hóa.
-
Tác dụng kháng viêm tự nhiên – hỗ trợ điều trị các bệnh mãn tính, đau khớp.
-
Khả năng tăng hấp thu dưỡng chất khác, đặc biệt là vitamin tan trong dầu (A, D, E, K).
Một nghiên cứu PREDIMED trên tạp chí New England Journal of Medicine (2013) cho thấy, người theo chế độ ăn Địa Trung Hải kết hợp với dầu oliu nguyên chất đã giảm 30% nguy cơ mắc bệnh tim mạch so với nhóm ăn kiêng ít chất béo.
Nên chọn loại dầu oliu nào?
Extra virgin olive oil (EVOO) là lựa chọn hàng đầu. Đây là loại dầu đầu tiên được ép từ quả oliu, không qua xử lý hóa học, giữ trọn mùi thơm và dưỡng chất. Dầu oliu chất lượng có mùi thơm cỏ tươi, vị hơi cay nồng ở cổ họng.
Dùng EVOO để rưới lên salad, ăn kèm bánh mì, làm sốt hoặc thậm chí chiên nhẹ ở nhiệt độ vừa. Tránh đun ở nhiệt độ quá cao (trên 180°C), vì sẽ làm mất một phần dưỡng chất quý giá.
Tại A Tavola Gastronomia, bạn có thể tìm thấy các loại dầu oliu Olio Guglielmi nguyên chất – được ép lạnh từ những giống oliu quý như Coratina và Peranzana, canh tác bền vững từ vùng Apulia nước Ý. Tinh túy từ những vườn oliu lâu đời, không chỉ thơm ngon mà còn đậm chất Địa Trung Hải.
Thuộc “Dự án bảo toàn cây ô liu hàng thế kỷ” (Presidio Slow Food Olivi Secolari), gia đình Guglielmi với truyền thống trồng và chăm sóc oliu từ những năm 1954 luôn tận tâm chăm sóc những giống cây bản địa của vùng. Họ quản lý những cây oliu này mà không sử dụng phân bón tổng hợp và thuốc diệt cỏ hóa học. Sau khi được thu hoạch, oliu được ép lạnh mà không sử dụng chất phụ gia, dung môi hay trải qua quá trình chế biến công nghiệp, dầu ô liu nguyên chất vẫn giữ được hương vị, mùi thơm và lợi ích sức khỏe tự nhiên, khiến nó trở thành nền tảng của chế độ ăn Địa Trung Hải.
Chế độ ăn Địa Trung Hải có phù hợp với người Việt không?
Rất nhiều nguyên tắc trong chế độ này đã quen thuộc với người Việt – như ăn nhiều rau, cá, hạn chế đồ chiên xào. Sự khác biệt chủ yếu nằm ở chất béo sử dụng (mỡ động vật vs dầu oliu) và lượng đường tinh luyện trong bữa ăn.
Điều tuyệt vời là hiện nay, các nguyên liệu như dầu oliu nguyên chất, phô mai Ý, cà chua hộp, giấm và các loại mì Ý đều có thể dễ dàng tìm thấy tại A Tavola Gastronomia – nơi chuyên nhập khẩu thực phẩm chuẩn vị Ý.
Thực đơn mẫu một ngày theo chế độ ăn Địa Trung Hải (có thể áp dụng ở Việt Nam)
Bữa sáng
-
1 lát bánh mì nguyên cám
-
1 quả bơ hoặc 1 ít phô mai Ricotta
-
1 ly trà thảo mộc hoặc cà phê không đường
-
Trái cây theo mùa: cam, táo, chuối…
Bữa trưa
-
Salad rau trộn: xà lách, cà chua bi, dưa leo, hành tím, oliu đen, rưới dầu oliu và giấm balsamic
-
1 phần cá nướng (cá chẽm, cá thu…)
-
1 ít cơm gạo lứt hoặc bánh mì đen
Bữa tối
-
Mì Ý sốt cà chua oliu (gợi ý dùng cà chua pelato và sốt arrabbiata của A Tavola)
-
1 ly vang đỏ (nếu dùng)
Bữa phụ (nếu cần)
-
Hạt óc chó, hạnh nhân không muối
-
Sữa chua Hy Lạp hoặc hoa quả tươi
Sống chậm, ăn lành, yêu bữa ăn của mình hơn
Chế độ ăn Địa Trung Hải không phải là một xu hướng ngắn hạn, cũng không phải một danh sách những gì nên hay không nên ăn, mà là một cách sống: trân trọng từng nguyên liệu, yêu sự đơn giản, và biết lắng nghe cơ thể. Trong thế giới hiện đại hối hả, có lẽ chính những bữa ăn đơn sơ nhưng đủ đầy như thế mới là nơi giúp ta tìm lại nhịp sống lành mạnh và cân bằng.
Thực phẩm trong chế độ ăn này không cầu kỳ. Chủ yếu là rau củ theo mùa, đậu, các loại ngũ cốc nguyên cám, dầu oliu nguyên chất, một chút cá tươi và thảo mộc – tất cả được chế biến tối giản, để giữ lại trọn vẹn vị ngon và dưỡng chất ban đầu.
Nhưng điều đặc biệt nhất không nằm ở nguyên liệu. Mà là ở cách người ta ăn: ăn chậm, ăn cùng người mình thương, ăn trong sự biết ơn và hiểu rằng: Thực phẩm tốt không chỉ nuôi cơ thể, mà còn nuôi cả tinh thần.
Bạn có thể bắt đầu hôm nay – với một chai dầu oliu chất lượng, một ít rau củ tươi, vài sợi mì và một trái tim sẵn sàng sống khỏe, sống vui.
👉 Khám phá các nguyên liệu chuẩn Địa Trung Hải tại A Tavola Gastronomia
📦 Giao hàng toàn quốc | 100% nguyên liệu Ý | Tư vấn nhiệt tình
——————————————————————-
Bạn cũng có thể thích
Bánh Mì
Panettone – Linh hồn Giáng sinh nước Ý và hành trình của sự kiên nhẫn
Mỗi mùa đông đến gần, khi hương vani, bơ và cam lan tỏa khắp căn bếp, A Tavola lại nhớ đến Panettone – chiếc bánh
28/10/2025
BÀI BLOGPOST
3 loại Phô mai Pecorino DOP nổi tiếng của Ý – Romano, Toscano, Sardo và cách phân biệt
Bạn thường nhớ đến cái tên Pecorino khi bào nhẹ lên đĩa Carbonara béo ngậy, hay khi hương phô mai mằn mặn tan chảy trong
23/10/2025
BÀI BLOGPOST
Baguette: Hành trình của chiếc bánh mì Pháp kinh điển và bí mật từ bột Ý (công thức chi tiết)
Giữa một buổi sáng yên bình ở Paris, mùi bánh mì mới nướng lan tỏa khắp những con phố lát đá. Tiếng dao khẽ rạch
20/10/2025
Các sản phẩm được yêu thích khác
-
Salami Nduja (100g/500g) – GIANNI NEGRINI
125.000 ₫ – 406.250 ₫ Select options This product has multiple variants. The options may be chosen on the product page
